28.10.2022Przemysław ProlejkoObecna sytuacja na rynku komponentów będąca wynikiem skomplikowanej sytuacji geopolitycznej, zakłóceń w globalnych łańcuchach dostaw, rosnących kosztów transportu oraz pokłosiem pandemii COVID-19 odpowiada za problemy z dostępnością materiałów i sprawia, że producenci OEM podejmują decyzje pozwalające im zabezpieczyć swoje potrzeby i popyt w dużo dłuższej perspektywie, obejmującej często aż 2-3 lata. Starają się w ten sposób zapobiegać brakom w realizacji zamówień dla swoich klientów.
Źródła zaopatrzenia kontraktowych dostawców usług produkcji elektroniki EMS
Producenci sprzętu elektronicznego, w tym firmy zajmujące się kontraktową produkcją elektroniki, korzystają z reguły z trzech źródeł zaopatrzenia:
Autoryzowani dostawcy katalogowi
To źródła autoryzowane, w których materiały zazwyczaj dostępne są od ręki.
W ich przypadku możliwe jest realizowanie zakupów ad hoc, z okresem dostawy wynoszącym kilka dni lub, gdy brak konkretnych materiałów, zamówienie komponentów z dłuższym okresem dostawy (wskazanym przez dostawcę) trwającym nawet do kilku miesięcy dla wskazanych ilości. Jednak bez możliwości rejestracji cen.
Z tego względu jest to rozwiązanie dobre w przypadku zakupów mniejszych ilości materiałów lub zakupów doraźnych, w szczególności dla komponentów typu „generic”. Albo byłoby dobre, ponieważ już od dłuższego czasu popyt znacznie przekracza podaż.
Dostawcy autoryzowani
To także źródła autoryzowane, wykorzystywane w szczególności przy zakupach droższych komponentów oraz układów scalonych (ale nie tylko). Jednak ich model sprzedażowy jest przede wszystkim zorientowany na realizację zakupów pod konkretne zamówienia o większej wartości.
Są to znowu dystrybutorzy materiałów elektronicznych, tyle że wyspecjalizowani w innym typie sprzedaży: z reguły posiadają magazyny, ale używane raczej do przechowywania materiałów sprowadzonych na konkretne zamówienie klienta, które zostały dostarczone przed datą odbioru. Przy współpracy z tego typu dostawcą, producent OEM może przede wszystkim rejestrować ceny, czego nie może dokonać przy okazji współpracy z dostawcą katalogowym.
W przypadku tych dostawców obowiązuje określony Lead Time ustalany przez producenta. Jednak w związku z trudnościami opisanymi powyżej Lead Time uległ znacznemu wydłużeniu i w zależności od tzw. „linecard’u” wynosi obecnie dla układów scalonych ok. 70-90 tygodni w porównaniu do 20-30 tygodni przed pandemią. A wszystko to znowu przez popyt znacznie przekraczający podaż, który sprawia, że producenci nie nadążają z realizacją zamówień. Co z kolei oznacza, że Lead Time będzie ulegać dalszemu wydłużeniu.
Oczywiście istnieje też możliwość zamawiania materiałów bezpośrednio u producenta. Jednak mówimy wtedy o naprawdę dużych zamówieniach i dlatego z możliwości tej korzystają bardzo duzi gracze, tacy jak Samsung, Sony, czy Apple.
Źródła brokerskie
To już źródła nieautoryzowane, czyli pośrednicy lub handlarze zajmujący się zakupem i odsprzedażą materiałów, najczęściej po uiszczeniu stosownej przedpłaty.
Niemniej, w ich przypadku należy liczyć się z brakiem jakichkolwiek gwarancji oraz z realną szansą, że oferowane komponenty będą podróbkami (tzw. counterfeit components). Jednak w dzisiejszej sytuacji rynkowej, ze względu na wysoki popyt, komponenty oferowane przez źródła brokerskie osiągają często horrendalne ceny, których poziom potrafi dochodzić do 100 Euro za element, który wcześniej kosztował 3-4 Euro.
Najważniejsze ryzyka zmuszające producentów OEM do zabezpieczenia łańcucha dostaw
Podstawowym problemem w zaopatrzeniu w materiały niezbędne w kontraktowej produkcji elektroniki jest niestabilność rynków, która prowadzi do trudności z dostępnością komponentów oraz dramatycznego niekiedy wzrostu cen.
Do problemów z dostępnością komponentów należy też dodać:
- Rosnące ceny transportu wynikające ze wzrostu cen paliw oraz zakłóceń, a nawet zerwania łańcuchów dostaw i skomplikowanej sytuacji geopolitycznej.
- Zamykanie granic związane z powolnym wychodzeniem niektórych krajów z pandemii, a w szczególności chińską polityką "zeroCOVID", która doprowadziła do zamrożenia gospodarki światowej i w znacznym stopniu odpowiada za opóźnienia w realizacji zamówień.
- Przerwy w dostawach energii elektrycznej w Chinach i związane z tym przestoje chińskich producentów komponentów elektronicznych.
- Zmiany w przepisach będące wynikiem napiętej sytuacji geopolitycznej, a także popandemicznej ostrożności wielu państw, które ciągle nakładają np. obowiązek kwarantanny materiałów, co znowu potrafi bardzo wydłużyć czas realizacji dostawy.
Minimalizowanie ryzyka związanego z problemami z łańcuchami dostaw
W sytuacji ogólnego rozchwiania rynków i łańcucha dostaw należy oczywiście postawić na stabilnych, doświadczonych partnerów, którzy zwiększą bezpieczeństwo terminowej realizacji dostaw.
Z tego względu warto wybierać dostawców usług kontraktowego montażu elektroniki EMS, którzy nie tylko doskonale wiedzą, jak radzić sobie z trudnymi, kryzysowymi zdarzeniami, a także posiadają systemy dostosowane do pracy w różnych warunkach, są dobrze zorganizowani imają doświadczenie w zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi. Tacy dostawcy usług EMS mają też zazwyczaj dostęp do większej sieci dostawców, w tym sprawdzonych brokerów, i są doskonale zorientowani w sytuacji na rynku.
Ponadto współpraca z większą, stabilną finansowo firmą EMS, która jest w stanie zamortyzować wstrząsy finansowe, może pomóc zabezpieczyć łańcuchy dostaw materiałów dla producenta OEM.
Tym bardziej, że pandemia COVID-19 pokazała czarno na białym, że dostawcy po prostu muszą być stabilni finansowo, ze względu na niższe ryzyko problemów z płatnościami i bankructwa. Oznacza to, że solidny dostawca usług kontraktowej produkcji elektroniki EMS nie zamknie nagle zakładów na kłódkę zostawiając swoich klientów z niezrealizowanymi umowami i bez produktów, od których zależy ich płynność finansowa.
Dość istotnym elementem jest także przeniesienie produkcji bliżej rynku końcowego. Nie tylko ułatwia to komunikację pomiędzy OEM a EMS ze względu na brak różnicy czasu pomiędzy krajami/kontynentami, ale pozwala także uniknąć opłat celnych oraz wysokich kosztów transportu i upraszcza zarządzanie sytuacjami kryzysowymi.
Można też zastanowić się nad zleceniem montażu dwóm niezależnym dostawcom usług produkcji elektroniki na zlecenie EMS, czyli dual sourcingiem, i w ten sposób zabezpieczyć się przed ewentualnymi ryzykami. Jest to jednak rozwiązanie dostępne dla większych firm z odpowiednim zapleczem finansowym i znacznym wolumenem produkcji, a nie dla startupów, czy niewielkich podmiotów gospodarczych.
Ważne jest także zabezpieczenie materiału na okres wyprzedzający czas Lead Time, w szczególności dla komponentów o wydłużonym czasie dostępu i trudnodostępnych (nawet 2-3 lata), czyli złożenie zamówień z odpowiednim wyprzedzeniem, jako że większość dystrybutorów działa wg zasady kolejkowania zamówień, szczególnie w przypadku produktów alokowanych. Tym bardziej, że w przypadku alokacji materiałów przez producenta, która jest obecnie nagminna (znowu ze względu na popyt znacznie przewyższający podaż), niezwykle istotne może okazać się miejsce w kolejce.
Podsumowanie
Zarówno dla producentów OEM, jak i dostawców usług EMS ryzyko zakłóceń w łańcuchu dostaw jest realnym zagrożeniem, w szczególności w ostatnich czasach. Z tego względu, z punktu widzenia zapewnienia odpowiedniego poziomu produktywności, niezawodności i terminowości dostaw, bardzo istotny jest zakres, w jakim producenci OEM są w stanie zaplanować z wyprzedzeniem swój popyt lub, przynajmniej, zabezpieczyć krytyczne komponenty elektroniczne.
Dlatego tak ważna jest dobra współpraca i zaufanie do firmy EMS, które pozwalają przekazać szeroki zakres trudnych, jak widać, obowiązków w ręce doświadczonego partnera i dać mu więcej swobody w radzeniu sobie na niestabilnym rynku. Dlatego też, podczas decydowania się na współpracę z kontraktowym dostawcą usług produkcji elektroniki EMS, należy wybierać doświadczone i zaangażowane firmy, ponieważ tylko taki partner potrafi zagwarantować pewność dostaw wysokiej jakości produktów w ustalonym czasie.
