Rozwój branży, pojawienie się na rynku większej liczby podmiotów świadczących ten sam, zakres usług, powoduje między nimi dużą konkurencję. Nie inaczej jest w branży kontraktowej produkcji elektroniki. Jednocześnie wraz ze wzrostem branży, Klienci zdobywają coraz większą świadomość co do wyboru konkretnego dostawcy - porównują cenny, sprawdzają opinie, oczekują również coraz lepszej jakości otrzymywanych usług.
Konsekwencją takiego stanu rynku, dla kontraktowych producentów, jest nie tylko sprostanie wymogom cenowym (które nie powinny stanowić jedynego kryterium wyboru dostawcy), ale jednoczesne stałe samodoskonalenie na wszelkich szczeblach firmy - od produkcji po zarządzanie, pozwalające na utrzymanie wysokiej jakości. Między innymi temu celowi służy certyfikacja ISO, pozwalająca na uporządkowanie i ułożenie własnych systemów pracy zgodnie z uznanymi międzynarodowymi normami. Taka filozofia firmy przekłada się na lojalność i zaufanie ze strony Klientów.
Certyfikat ISO
By móc mówić o certyfikacji ISO, należałoby rozpocząć od rozwinięcia samego skrótu ISO. ISO to Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ang. International Organization for Standardization). Jest to organizacja pozarządowa zrzeszająca ponad 160 krajów, współtworzona przez niezależnych członków – po jednym z każdego państwa. Jest to organizacja niezależna, nie podlegająca wpływom przedsiębiorców, korporacji czy rządów. ISO zajmuje się przygotowywaniem norm jakości, a opracowywane przez organizację normy dotyczą praktycznie każdej dziedziny.
Wdrażanie przez przedsiębiorstwa opracowanych przez komitet norm jest procesem certyfikacji. Podmiot, który dostosowuje swoje działania do określonych norm, uzyskuje certyfikat ISO z danego zakresu, potwierdzający tym samym wysoką jakość usług i produktów. Certyfikat ISO stanowi więc zwieńczenie całego szeregu podjętych działań.
Które certyfikaty ISO powinien posiadać dobry EMS?
Certyfikacja ISO nie powinna być sztuką dla sztuki, ale przemyślanym działaniem, mającym na celu faktyczne polepszenie jakości zarządzania oraz jakości świadczonych usług. Dlatego też najlepszym rozwiązaniem jest skupienie się na wdrożeniu ISO w wybranych obszarach, zgodnych ze specyfiką i realnymi potrzebami własnego przedsiębiorstwa.
ISO 9001 – zarządzanie jakością
Najbardziej powszechnym certyfikatem ISO w branży produkcyjnej jest certyfikat ISO 9001, który tworzy powszechnie uznawane standardy dla zapewnienia jakości, poprawy i zadowolenia klienta w wielu branżach, w tym w branży elektronicznej. Pomaga firmom go posiadającym wychodzić naprzeciw oczekiwaniom Klientów i podnosić standardy bezpieczeństwa.
ISO 14001 – zarządzanie środowiskowe
Certyfikat ISO 14001 to wiodący standard dotyczący systemów zarządzania środowiskowego. Stanowi potwierdzenie konsekwentnego wdrażania przez przedsiębiorstwo elementów zmierzających do maksymalnego ograniczenia jej negatywnego wpływu na środowisko. Celem wdrożenia ISO 14001 jest ciągłe doskonalenie i poprawa efektów działalności środowiskowej oraz przygotowanie do reagowania w przypadku zagrożenia ekologicznego.
ISO 13485 – urządzenia medyczne
Norma ISO 13485, podobnie jak ISO 9000, jest zbiorem rozwiązań w zakresie Systemu Zarządzania Jakością. Jednak ISO 13485, w stosunku do ISO 9000, ma charakter bardziej szczegółowy i wymaga staranniej udokumentowanego Systemu Zarządzania Jakością. Certyfikacja ISO 13485 powstała, aby wesprzeć producentów urządzeń medycznych. Norma ta zapewnia spójny projekt, rozwój, produkcję, instalację i dostawę urządzeń medycznych, które są bezpieczne w kontekście swojego docelowego przeznaczenia.
ISO 22301 – zarządzanie ciągłości działania
Wdrożenie normy ISO 22301 pozwala na zrozumienie i określenie priorytetowych zagrożeń ciągłości biznesowej prowadzonej działalności. ISO 22301 określa wymogi stawiane systemowi zarządzania w celu zapobiegania incydentom zakłócającym pracę, a także zmniejszenia prawdopodobieństwa ich wystąpienia oraz zapewniania, że w razie gdyby do nich doszło, firma nie ucierpi lub poniesione straty będą zminimalizowane.
Korzyści dla kontraktowego producenta elektroniki, wynikające z certyfikacji ISO
Certyfikaty ISO w określonych obszarach potwierdzają jakość produktów i świadczonych usług przez ich posiadacza. Jednak poza pewną formą zewnętrznego prestiżu, każdy wdrożony certyfikat ISO niesie za sobą dużą wartość dodaną dla EMS’a, min.:
- potwierdzenie wysokiej jakości produktów/usług montażu - wdrożenie norm ISO wymaga przeprowadzenia niezbędnych analiz na różnych szczeblach przedsiębiorstwa. Następstwem wyciągniętych z nich wniosków są wprowadzane zmiany od szczebla zarządczego w dół, przekładające się finalnie na lepszy produkt lub usługę dla Klienta docelowego;
- świadomość, że ktoś sprawdził jakość usług, by ISO mogło być zaakceptowane - ISO nie jest czymś, co się “kupuje”. Uzyskanie certyfikatu ISO nie jest jednostronną deklaracją legitymującego się nim przedsiębiorstwa. Po przeprowadzeniu procesu wdrożeniowego w firmie, następuje audyt zewnętrznego akredytowanego i nie związanego z przedsiębiorstwem organu, który weryfikuje zgodność przeprowadzonych działań z normą i na tej podstawie udziela certyfikatu;
- lepiej wyszkolona kadra - certyfikatów ISO nie zdobywa się bezterminowo, należy je odnawiać w określonych odstępach czasu, co wymusza ciągłe samodoskonalenie się organizacji, co oznacza także konieczność organizacji regularnych szkoleń dla pracowników związanych z certyfikowanymi procesami;
- wykonywanie pracy zgodnie z określonymi normami i standardami - normy ISO dają komfort ram, w których należy działać, wykonywać swoje obowiązki, a także w których można odnieść sukces. Kiedy środowisko pracy jest zorganizowane, a podział kompetencji jest jasny i czytelny, ludzie pracują lepiej;
- lepsza organizacja pracy zespołu - normy i standardy pozwalają na jasny podział zadań pomiędzy zespołami/działami, a także przypisać odpowiedzialność za poszczególne elementy do konkretnych osób. Dzięki temu nie dochodzi do rozmycia odpowiedzialności lub dublowania pracy.
Czy certyfikacja ISO zawsze ma sens?
Okazuje się, że nie zawsze warto ponosić zaangażowanie, wysiłek oraz koszty, by uzyskać certyfikat ISO - nie każda firma odczuje powyższe zalety posiadania certyfikatów. Istnieje kilka czynników, które należy wziąć pod uwagę:
- wielkość firmy - dwuosobowa organizacja usługowa prawdopodobnie nie osiągnie tych samych korzyści z uzyskania certyfikatu, co większy dostawca. Z racji wielkości jej procesy oraz podział kompetencji nie będą aż tak rozbudowane;
- poniesione nakłady inwestycyjne - koszty uzyskania samego dokumentu certyfikatu ISO nie są najkosztowniejszą częścią przedsięwzięcia; są nią środki wydane na niezbędne opracowania, wdrożenia oraz późniejsze zarządzanie procesami przez cały okres ważności certyfikatu;
- procesy biznesowe - ich stworzenie oraz dalsze sprawne funkcjonowanie wymaga zaangażowania, inwestycji oraz dedykowanego personelu do zarządzania. To nie tylko plan pozostający na papierze, ale umiejętne prowadzenie dokumentacji, przeszkolenie osób zaangażowanych w procesy biznesowe i stałe monitorowanie działania procesu, dla zachowania jego ciągłości czy wprowadzenia usprawnień;
- budowanie kultury samodoskonalenia - certyfikat ISO nie jest dany raz na zawsze. Jego cykliczne odnawianie zmusza do ciągłego rozwoju i samodoskonalenia całe przedsiębiorstwo. Wymaga to inwestowania czasu i wysiłku w ciągłe analizy w celu usprawnienia procesu.