06.05.2021Przemysław ProlejkoRok 2020 okazał się być wyjątkowo nieprzewidywalny - pandemia i jej wpływ na w zasadzie wszystkie branże okazał się być ogromny i daleko idący w swoich konsekwencjach. I choć data w kalendarzu wskazuje już rok 2021, nadal otaczająca nas rzeczywistość niesie za sobą dużą dynamikę - nie można być pewnym, co dokładnie czeka nas za miesiąc czy dwa. Zapobiegliwy kontraktowy producent elektroniki, ma świadomość potencjalnych wyzwań pojawiających się po drodze - dzięki dobrze opracowanemu planowi strategicznemu i bieżącej analizie ryzyka.
Poniżej omawiamy kilka potencjalnych wyzwań stojących przed branżą EMS, których świadomość powinien mieć każdy, kto jest związany z kontraktową produkcją elektroniki.
1. Wymogi dotyczące ekologii
Prowadzenie działalności, jej ciągłe doskonalenie i rozwój, coraz częściej, poza rachunkiem ekonomicznym jest nastawione również na realizację założeń zrównoważonego rozwoju. Jest to z jednej strony wyraz samoświadomości organizacji co do następstw zbyt dużej skali eksploatacji środowiska, jak również konieczność wynikająca z przepisów krajowych i międzynarodowych - głównie w zakresie recyklingu i zarządzania gospodarką odpadów. Nie inaczej jest w kontekście branży EMS. Tutaj również powstały odpowiednie regulacje dotyczące społecznej odpowiedzialności producentów.
Kontraktowy producent elektroniki, który faktycznie zwraca uwagę na środowisko, starając się przy tym zminimalizować wpływ własnej działalności na nie, będzie pod tym kątem spełniał standardy z tego zakresu, zawarte np. w normach ISO 14001 oraz ISO 26000.
ISO 14001 – System Zarządzania Środowiskowego
Norma ISO 14001 – System Zarządzania Środowiskowego jest standardem określającym zakres dobrych praktyk na rzecz ochrony środowiska do wdrożenia i bieżącego stosowania przez przedsiębiorstwa oraz instytucje. Istotnym zadaniem normy jest wspomaganie działań organizacji w zakresie ochrony środowiska, które mogą zapobiec zanieczyszczeniom.
Jej wdrożenie związane jest zarówno z celami środowiskowymi, jak i aspektami ograniczania zużycia energii, prądu i wody czy też odpadów.
ISO 26000 – Wytyczne dotyczące społecznej odpowiedzialności
Norma ISO 26000 zawiera wytyczne dotyczące podstawowych zasad społecznej odpowiedzialności (CSR). Wdrożenie wytycznych ułatwia przedsiębiorstwu podejmowanie działań przyczyniających się do zrównoważonego rozwoju.
Definiuje ona społeczną odpowiedzialność jako wpływ na społeczeństwo i środowisko podejmowanych przez organizację decyzji i działań, poprzez przejrzyste i etyczne zachowanie w siedmiu obszarach. Jednym z nich są praktyki z zakresu środowiska. Mają one na celu ograniczenie wpływu na organizacji na środowisko, poprzez zintegrowane podejście uwzględniające bezpośrednie i pośrednie skutki ekonomiczne, społeczne, zdrowotne i środowiskowe podejmowanych decyzji i działań.
2. Ryzyko zakłóceń w zarządzaniu łańcuchami dostaw w związku z COVID-19
Zarządzanie łańcuchem dostaw staje się coraz bardziej złożone, co prowadzi do dodatkowych problemów i wymaga poświęcenia coraz większej uwagi oraz dedykowanych zasobów. Dzieje się tak, ponieważ przepływ komponentów elektronicznych obejmuje obecnie nie rynek wewnętrzny danego kraju, ale także całe regiony i kontynenty. Odległość sama w sobie przestała być barierą, a stała się kolejnym czynnikiem do skalkulowania.
Wybuch i rozwój pandemii spowodował szereg utrudnień również dla globalnej produkcji oraz logistyki. Większość materiałów elektronicznych jest produkowana w Azji, w tym w Chinach, w których sytuacja epidemiologiczna spowodowała wstrzymanie prac wielu fabryk. Po względnym opanowaniu sytuacji, tak w Chinach jak i innych krajach, względy sanitarne również znacząco wpływają na obniżenie tempa produkcji w porównaniu do wydajności osiąganej jeszcze w roku 2019.
Równie poważne reperkusje objęły swoim zasięgiem także transport dóbr. Globalny przesył i obrót towarem na skalę przemysłową opiera się głównie na na transporcie morskim oraz lotniczym (cargo i pasażerskim). Uziemione samoloty oraz kwarantanny w portach to nie tylko opóźnienia w dostawach, ale także zmniejszenie aktywnej floty transportowej, co w połączeniu ze zwiększoną ilością przesyłek kurierskich przekłada się na zwiększone koszty transportu dóbr.
W takich warunkach rynkowych kontraktowy producent elektroniki będzie skupiał swoje zasoby na precyzyjnym oraz długoterminowym planowaniu materiałowym, w tym zarządzaniem łańcuchem dostaw, na najwyższym poziomie. Pozwoli to wykonywać zobowiązania w sposób zaplanowany oraz minimalizować ryzyka opóźnień dostaw. Równie ważnym aspektem planowania dostaw, poza zachowaniem ich płynności, jest konsolidacja zamówień, pozwalająca zminimalizować koszty przesyłek.
3. Coraz krótszy cykl życia produktu
Cykl życia produktu jest okresem, w którym produkt jest obecny na rynku. Składa się on z czterech faz:
- wprowadzenie na rynek,
- wzrost sprzedaży,
- nasycenie/dojrzałość,
- spadek sprzedaży.
Długość cyklu życia danego produktu jest zależna od dynamiki rynku zbytu. W przypadku konsumenckiego rynku elektroniki ona nie zwalnia - wprost przeciwnie, trendy i preferencje nabywców szybko się zmieniają, a rynek błyskawicznie chłonie nowsze wersje już znanych rozwiązań lub całkowicie nowe produkty. Co za tym idzie, cykl życia produktu staje się coraz krótszy, zatem dobry i sprawnie działający w branży kontraktowy producent elektroniki musi nauczyć się szybko, a jednocześnie efektywnie kosztowo, przezbrajać swoje linie produkcyjne zgodnie z bieżącymi potrzebami swoich Klientów - przestawiając produkcję z jednego produktu na drugi lub zmieniając priorytet produkcji pod Klienta, jeśli wiąże się to z aktualnie wyższym zapotrzebowaniem na jego rynku zbytu.
Efektywne zarządzanie procesem wprowadzania nowych produktów (ang. New Product Introduction, NPI) to zarówno zoptymalizowane systemy planistyczne, zapewniające szybszą reakcję na rynku komponentów, jak i efektywne zarządzanie w produkcji. Takie połączenie stanowi dla klienta gwarancję elastyczności oraz sprawnego działania EMS`a.
4. Przemysł 4.0
Internet Rzeczy (ang. Internet of Things, IoT) zrewolucjonizował nie tylko sektor rozrywki, czy elektroniki używanej w gospodarstwach domowych, ale również przemysł. Przemysłowy Internet Rzeczy (ang. Industrial Internet of Things, IIoT) pomaga zwiększyć wydajność firm, wspierać podejmowane decyzje dzięki większej ilości przeanalizowanych danych oraz odblokować nowe źródła zysków.
IIoT jest koncepcją, która coraz częściej jest wykorzystywana w produkcji elektroniki. Jest to metoda pracy, która charakteryzuje tzw. inteligentne fabryki (ang. smart factories). Tego typu fabryki bazują na systemach cyber-fizycznych - integracji Przemysłowego Internetu Rzeczy oraz nowych metodach organizacji produkcji. Dzięki temu można zachować bardzo silną kontrolę nad produktem oraz procesami produkcyjnymi, w tym tzw. identyfikowalności produktu (and. full traceability). Dzięki temu, podczas np. montażu SMT kontraktowy producent elektroniki dokładnie wie co się dzieje z danym produktem, z jakich serii materiałów jest złożony.
Postępująca automatyzacja procesów, wymagająca coraz mniejszego bezpośredniego udziału pracowników, oraz sztuczna inteligencja to kierunki, które pozwolą na oszczędność kosztów oraz większą efektywność działania. Jednak w parze z poniesionymi nakładami na technologie powinna iść wiedza, jak w pełni wykorzystać najnowsze rozwiązania i wykwalifikowane osoby, które zajmą się budową oraz obsługą procesów.
5. Alokacje komponentów elektronicznych
Podstawowymi czynnikami kształtującymi rynki są popyt, podaż oraz cena. Dzięki odpowiedniemu balansowi tych trzech sił rynkowych gospodarka jest w ciągłym ruchu, a dobra zmieniają właścicieli i szerokość geograficzną. Co się dzieje, gdy ten stan swoistej homeostazy zostanie zachwiany? Pokazał nam to rok 2020, a jego następca nie zwiastuje rychłej poprawy sytuacji - tak w branży produkcji elektroniki, jak i wielu innych. A jak zmieni się rynek komponentów elektronicznych?
Podwyżki cen
Giełdowa hossa zaowocowała wzrostem cen surowców naturalnych - min. miedzi, niezbędnej do produkcji znakomitej części komponentów stosowanych w produkcji elektroniki. To zaś wywoła reakcję łańcuchową - zwyżka kosztu surowca powoduje wzrost cen półproduktów, gotowych komponentów, a w konsekwencji podwyżki cen finalnych produktów.
Biorąc pod uwagę minimalizację ryzyka ponoszenia zbyt wysokich kosztów zakupu komponentów dla swojego OEM`a, kontraktowy producent elektroniki powinien budować zapasy magazynowe niezbędnych elementów. Jednak takie rozwiązanie rodzi nowe problemy oraz ryzyka:
- zapewnienie przestrzeni magazynowej dla komponentów;
- odpowiednie zabezpieczenie oraz zużycie poszczególnych partii komponentów;
- generalne zatrzymanie produkcji w wielu branżach (np. automotive nie produkowało przez ok. 3 miesiące od rozpoczęcia pandemii)
- ogólne spowolnienie produkcji zamawiającego, przez co jego zapotrzebowanie na montaż SMT jest również na niższym poziomie
- problemy z dostępnością komponentów na rynku (problem alokacji komponentów).
Alokacje komponentów
Całkowite wstrzymanie produkcji wywołane sytuacją epidemiologiczną, po którym nastąpiło rozbudzenie rynku, spowodowało że popyt na komponenty przewyższył ich podaż. Wywołało to alokacje komponentów - producenci starają się dostarczyć swoje wyroby wszystkim, jednocześnie niekoniecznie w pożądanych ilościach. W konsekwencji czas dostępu (ang. lead time) do materiałów się wydłuża, ponieważ fabryki pracują na pełnym obciążeniu, które często zostało obniżone przez stosowanie reżimu sanitarnego, a przez to nie mają rezerwowych mocy produkcyjnych.
